Читать онлайн «Factfulness»
Автор Ханс Рослинг
Ҳанс Рослинг
Фактдорлик
Ҳанс Рослинг шифокор, халқаро соғлиқни сақлаш бўйича профессор ва таниқли маърузачи бўлган. У Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотида ва ЮНИСЕФда маслаҳатчи, “Gapminder” жамғармаси ва “Médecins Sans Frontières” ташкилотининг Швециядаги ҳаммуассиси эди. Унинг “TED talks”даги нутқлари 35 миллион мартадан ортиқ кўрилган. “Time” журнали уни дунёнинг энг нуфузли 100 кишиси рўйхатига киритган. Ҳанс 2017 йил вафот этди. У умрининг сўнгги йилларини қўлингиздаги китобни ёзишга бағишлаган эди.
Ола Рослинг ва Анна Рослинг Рённлунд Ҳанснинг ўғли ва келини бўлиб, “Gapminder” жамғармасига Ҳанс билан бирга асос солган. Ола 2005–2007 йиллар ва 2010 йилдан ҳозиргача жамғарма раҳбаридир. “Google” Анна ва Ола ихтиро қилган пуфакчали диаграмма ускунаси – “Trendalyzer”ни сотиб олгандан кейин Ола “Google”нинг очиқ маълумотлар жамоаси раҳбари, Анна эса жамоада фойдаланувчиларга қулайликлар яратиш бўйича (UX) катта дизайнерга айланди. Иккови ҳам меҳнатлари учун халқаро мукофотлар билан тақдирланган.
Исми менга номаълум, аммо соғлом фикри билан мени дарғазаб одамлар ханжари остида бурдаланишдан асраб қолган оёқяланг жасур аёлга бағишланади
МУАЛЛИФ ҚАЙДЛАРИ
“Фактдорлик” (“Factfulness”) менинг овозимда, гўё ёлғиз ўзим ёзгандек туюлади ва унда ҳаётимда бошимдан ўтган кўплаб воқеалар ҳикоя қилинади. Аммо бу сизни янглиштирмасин. Худди “TED talks”даги нутқларим ва сўнгги ўн йилда дунёнинг турли бурчакларида ўқиган маърузаларим каби бу китоб ҳам бир эмас, уч кишининг меҳнати самарасидир.
Одатда одамларнинг кўзига мен кўринаман. Саҳнага чиқаман ва маъруза ўқийман.
Одамлар мени олқишлайди. Аммо маърузаларимда эшитганларингиз ва бу китобда ўқиганларингиз мен, ўғлим Ола Рослинг ва келиним Анна Рослинг Рённлунднинг биргаликдаги 18 йиллик меҳнатимиздир.Ҳалокатли жаҳолатга қарши фактларга асосланган дунёқараш билан курашиш мақсадида 2005 йил “Gapminder” жамғармасига асос солдик. Мен лойиҳага шифокор, тадқиқотчи, жаҳон соғлиқни сақлаш соҳасида узоқ йиллар маъруза ўқиган инсон сифатида бир умрлик тажрибамни, ғайрат ва қизиқувчанликни бердим. Ола ва Анна маълумотлар таҳлили, уларни ижодий кўргазмали материалга айлантириш, маълумотлар тарихи ва тақдимот дизайни тушунарли бўлишига масъул эди. Билимсизлик даражасини мунтазам ўлчаб бориш уларнинг ғояси эди. Чиройли анимацион пуфакчали диаграммаларни ҳам улар дизайнлаб, дастурлади. Дунёни изоҳлашда фотосуратлардан маълумот сифатида фойдаланиш усули – “Доллар кўчаси”ни Анна ишлаб чиққан. Одамларнинг дунё ҳақидаги билимсизлигидан диққатланганимда Ола ва Анна таҳлилни ғазабдан устун қўйди, шу билан “Фактдорлик”ни ёзишдек камтарона ва таскин берувчи ғоя пайдо бўлди. Биз ушбу китобда тақдим этилажак амалий оқиллик қуролларини биргаликда аниқладик.
Китобда ўқийдиганларингиз “ёлғиз даҳо” стереотипига мос тушадиган ихтиро эмас. Қўлингиздаги китоб қобилияти, билими ва нуқтаи назари турфа хил бўлган уч кишининг доимий муҳокамалари, тортишув ва ҳамкорлиги мевасидир. Ушбу ноанъанавий, кўпинча жаҳлни чиқарадиган, аммо ниҳоятда самарали иш услуби дунёни тўғри кўрсатиш, у ҳақда тўғри ўйлаш йўлига олиб чиқдики, буни бир ўзим уддалай олмасдим.
