Читать онлайн «Cins və xarakter»

Автор Отто Вейнингер

OTTO VAYNİNGER

CİNS VƏ

XARAKTER

MÜNDƏRİCAT

BİRİNCİ HİSSƏ

CİNSİ RƏNGARƏNGLİK

GİRİŞ….       6

I FƏSİL. “KİŞİLƏR” VƏ “QADINLAR”      11

II FƏSİL. ARRHENOPLASMA və THELYPLASMA      18

III FƏSİL. CİNSİ CAZİBƏ QANUNLARI      37

IV FƏSİL. HOMOSEKSUALİZM VƏ UŞAQBAZLIQ      59

V FƏSİL. XARAKTEROLOGİYA VƏ MORFOLOGİYA      69

VI FƏSİL. AZAD QADINLAR       86

İKİNCİ HİSSƏ

CİNSİYYƏT TİPLƏRİ

I FƏSİL. KİŞİ VƏ QADIN………………………………………………... ... 103

II FƏSİL. KİŞİ VƏ QADIN SEKSUALLIĞI      112

III FƏSİL. KİŞİ VƏ QADIN ŞÜURU      124

IV FƏSİL. İSTEDAD VƏ DAHİLİK      140

V FƏSİL. İSTEDAD VƏ YADDAŞ      157

VI FƏSİL. YADDAŞ, MƏNTİQ, ETİKA      197

VII FƏSİL. MƏNTİQ, ETİKA, MƏN      213

VIII FƏSİL. “MƏN” PROBLEMİ VƏ DAHİLİK      230

IX FƏSİL. KİŞİ VƏ QADIN PSİXOLOGİYASI      260

X FƏSİL. ANALIQ VƏ FAHİŞƏLİK      308

XI FƏSİL.

EROTİKA VƏ ESTETİKA      349

XII FƏSİL. QADININ MAHİYYƏTİ VƏ

ONUN KAİNATDAKI ANLAMI      378

XIII FƏSİL. YƏHUDİLİK      452

XIV FƏSİL. QADIN VƏ BƏŞƏRİYYƏT      503

B İ R İ N C İ H İ S S Ə

CİNSİ RƏNGARƏNGLİK

GİRİŞ

Hər cür düşüncə orta ümumilikdə anlayışlardan yola çıxaraq iki istiqamət üzrə inkişaf edir. Düşüncə bir tərəf-dən daha çox şeyləri öz içinə alan və bunun sayəsində get-gedə daha geniş fəaliyyət sahəsi tutan daha ali mücər-rədlikdə anlayışlara can atır, digər tərəfdən isə o anlayış-ların kəsildiyi nöqtəyə – konkret vahid kompleksə, fərdə yönəlir. Bu elə bir nöqtədir ki, ona biz düşüncə sferamız-da yalnız sonsuz sayda məhdudlaşdırıcı təriflər yolu ilə, daha yüksək, daha ümumi “şeylərə”, yaxud hansısa son-suz sayda spesifik fərqli anlara qovuşmaq yolu ilə çata bi-lərik.

Məməlilərdən, quşlardan, soxulcanlardan fərqlənən balıqlar sinfinin mövcudluğu faktı balıqların qığırdaqlı və sümüklü olması faktından daha əvvəl hamıya məlum idi. Digər tərəfdən bütün balıqları quşlar və məməlilərlə onur-ğalılar anlayışı ilə birləşdirmək və soxulcanları bu yolla alınmış daha mürəkkəb vahid hadisələr kompleksi ilə qar-şılaşdırmaq fikrinə isə çox sonralar gəlinmişdir.

İnsanlar ruhun gerçəklik sferasındakı sonsuz oxşarlıq və fərqliliklərlə gözə çarpan bu özünütəsdiqini heyvanlar aləmindəki yaşayış uğrunda mübarizə ilə müqayisə edir-dilər. Anlayışların köməyi ilə biz özümüzü dünyadan qo-ruyuruq.

Zorla özündən çıxarılmış adamı içində olduğu o məh-dud sfera üçün zərəsizləşdirməkdən ötrü tutub əl-ayağını bağladığımız kimi onlarla da (anlayışlarla) biz yavaş-yavaş və tədricən bütün dünyanı sarırıq. Bunu edib əsas təhlükə-ni sovuşdurduqdan sonra biz ayrı-ayrı əzablara girişirik və o zaman bütün işi tamamlamış oluruq.

Ən qədimlərə aid iki anlayış var ki, insanlıq öz mənə-vi həyatının lap başlanğıcından onlarla qarşılaşmalı ol-muşdur. Doğrudur tez-tez onlara əhəmiyyətsiz düzəlişlər edilmiş, onlar təmirə göndərilmiş, lakin tam yaxud qis-mən təmir edilməli olduğu halda yalnız yamaq vurulmuş, onlardan nə isə çıxarılıb atılmış və yenidən əlavə edilmiş-dir. Beləcə insanlar onların məzmununu gah məhdudlaş-dırmış, gah da yenidən genişləndirmişlər. Misal üçün dar seçki qanunu yeni ehtiyacların təzyiqi ilə buxovlarını bir-birinin ardınca açmağa məcbur olmuşdur. Lakin hər hal-da ümumən və bütövlükdə götürüldükdə düpbədüz keç-mişdə olduğu kimi biz hələ bu günə qədər onlarla kifa-yətlənirik. Mən burada kişi və qadın anlayışlarından bəhs edirəm.